Ratten kunnen dragers zijn van ziektekiemen. In theorie kunnen dierziekten als varkenspest, pseudovogelpest, trichinosis en de ziekte van Aujeszky (pseudorabiës) worden overgedragen via ratten. Voor mensen is vooral de overdracht van de ziekte van Weil (leptospirose) in Nederland een risico. De infectie ontstaat door contact met door rattenurine besmet water. De leptospira-bacterie kan dan via de slijmvliezen of via open wonden in het lichaam komen. Per jaar worden gemiddeld 30 gevallen van veelal ernstige leptospirose gediagnosticeerd met een duidelijke piek in de periode augustus-november. Ongeveer eenderde van de gemelde infecties worden opgelopen (tijdens vakanties) in het buitenland, met name in tropische landen.
Overige ziekten die gevaarlijk kunnen zijn voor de mens en andere dieren zijn:
Salmonella: Een bacterie die kan leiden tot voedselvergiftiging en diarree.
Listeria: Een bacterie die kan leiden tot bloedvergiftiging, hersenontsteking en andere ernstige infecties.
Hantavirus: Een virus dat kan leiden tot hantavirus pulmonaire syndroom (HPS), een ernstige longontsteking.
Leptospirose: Een bacterie die kan leiden tot lever- en nierbeschadiging en kan zelfs de dood tot gevolg hebben.
Plague: Een bacterie die kan leiden tot de ziekte van de pest, een ernstige infectie die kan leiden tot koorts, huidzweren, longontsteking en de dood.
Rat-bite fever: Een infectie die kan ontstaan na een beet of een kras van een rat, die kan leiden tot koorts, huiduitslag, spierpijn en gewrichtspijn.
Tularemia: Een infectie die kan ontstaan na het inademen van stof of het eten van besmette voedsel, die kan leiden tot koorts, huiduitslag, diarree, longontsteking en andere symptomen.
Het is belangrijk om te weten dat niet alle ratten deze ziekten dragen en dat de kans op besmetting klein is. Het is wel aangeraden om professionele hulp in te roepen als men denkt dat er ratten in de buurt zijn. Ook is het belangrijk om hygiënemaatregelen te nemen, zoals het wassen van de handen na contact met ratten of hun urine of ontlasting.